Nl


Français


Engels


Deutsch


Español


Italiano

De Tijl, het huis van de kunstenaars in Brussel.

 

De Tijl is een kunstgalerie gevestigd in een historisch pand in het hart van Brussel. Het laat kunstenaars en ontwerpers toe hun werken daar te tonen en hun klanten en vrienden te verwelkomen in een authentieke omgeving.

Inhoud :

Locatie.

Geschiedenis.

Opdrachten.

De naam.

1  Localisatie

 

 

De galerij is ondergebracht in de Spoormakersstraat 14, 1000 Brussel.

Dit straatje loopt parallel aan de zuidkant van de Grote Markt. Het gaat tussen het St Jansplein en de Grasmarkt.

Dit huisje (4x5m, 2 verdiepingen) is een paar minuten lopen van het Centraal Station. Het geeft toegang tot het Noordstation en in een kwartier tot de internationale luchthaven van Zaventem. In een paar minuten en in het Zuiden het Zuidstation, vertrekpunt van hogesnelheidstreinen met bestemming Parijs, Amsterdam, Keulen en Londen.

Openbare transportnetwerken (Metro, MIVB, De Lijn) hebben hun haltes in de buurt. Het is niet mogelijk om alle musea, culturele bezienswaardigheden (Opera, Schone Kunsten, de Koninklijke Bibliotheek, het Filmarchief, theaters… ) scholen (de Koninklijke Muziekacademie, de School voor Schone Kunsten), het Congrescentrum, de restaurants en bioscopen die er direct naast liggen te vermelden, omdat ze zo talrijk zijn.




  1. Geschiedenis

De Ferrariskaart (1777) wordt gebruikt om de Spoormakersstraat gemakkelijk te vinden (deel (76).

Aan de ene kant van de straat, de eerste medische school in de stad die in 1788 door Jozef II  bij het ziekenhuis Sint Jan werd geopend. De activiteit zal doorgaan tot de sloop in 1848. De verdwijning wordt begeleid door een urbanistisch project waarvan nog steeds de Bortiergalerij  (die nog steeds boekhandels en kunstgalerijen herbergt) en de Sint Hubertgalerij (waar er vele luxewinkels zijn gebleven) bestaan.

Tussen 1790 en 1890, stellen mijnbouw en staalverwerking België achter het Verenigd Koninkrijk, als tweede industriële macht in de wereld.

De landbouwers van Braine en Waterloo, geruïneerd door het massagraf georganiseerd in hun velden in 1815 stromen terug naar de stad.

Ingevolge religieuze onverenigbaarheden splitsen de oude Zuid-Verenigde Provincies van het koninkrijk van Nederland om België te vormen in 1830.

Het huisnr.14 werd gebouwd in 1820 op de plaats van een kleine tuin van een ander gebouw waarvan slechts de gevel overblijft. Een hal en een opeenvolging van vensters zijn nog zichtbaar. Openingen voor communicatie met de naburige huizen zijn ingebouwd in de zijmuren.

Bouwmaterialen – “Spaanse bakstenen”, zeer lang en van verschillende vorm, en balken waar lijnen van de zagers en slordige insnijdingen nog zichtbaar zijn – zijn stellig nog hergebruikt.

 

De eerste activiteit die er tot stand is gekomen is de fabriek van meerschuimen pijpen.

Onze voorgangers waren minder goed gevoed dan wij:: hun kleine gestalten maken dat we ons  het hoofd stoten bij het  beklimmen van de trap gemonteerd in 1860. De pui en de gewelven van de kelder werden in hetzelfde jaar geplaatst.

 

Het plan van het Volkshuis werd opgetekend door Horta voor de Belgische Arbeiderspartij. Het werd ingehuldigd in 1899 (het BAP werd opgericht in april 1885 in het huis van de Zwaan, Grote Markt). De afbraak in 1965 blijft voor velen een hartverscheurend feit.

In 1896 werkt Dr Ovide Decroly in de Eperonniers Kliniek (Nr 42-44).

In 1901, is het in de Spoormakersstraat 51 dat Alexandra David Neel zijn “Pour la Vie” afdrukt.

 

Reclame postkaarten bijgehouden in het Stadsarchief herinneren er aan dat juwelen werden gemaakt in de nrs 2 en 20, verslagen en ander kantoorapparatuur in de 3-4, messen in nr 4 (het zal een luxe wapenwinkel worden), schoenen in nr 7, regenschermen en wandelstokken in de nrs  10 en 20, kunstbloemen in het nr 32, bronzen beelden  voor gebouwen in de nrs 65-67. Er was een houthandelaar in nr 16 (in hetzelfde huis, werden ook kunstbloemen gemaakt “Au Printemps Perpétuel”), een kapper in het nr 18, een stoffen-en dassenhandelaar in nr 19, een drukkerij in het nr 25, een hotel “Du Grand Café” in de nrs 24-26, een meubelmaker in nr 29, garen-en-bandwinkels in de nrs 28 en 40.

 

Aan de andere kant van de straat kwam er in 1910 een wereldtentoonstelling, die de Sint Rochuswijk die dateert uit de Middeleeuwen, door de tuinen van de Kunstberg, omzoomd met werkplaatsen van kunstenaars vervangt. Het was een wandeling door sommigen met plezier onthouden. Onder voorwendsel van een andere wereldtentoonstelling werden ze, in 1957, vervangen door massieve gebouwen.

In 1952 eindigt het werk van de verbinding tussen het Zuid-en Noordstation via het  Centraal Station. Hierdoor blijft in het midden van de stad een bleek litteken. In de zelfde periode werden de wandelingen die leidden tot het Ter Kameren Bos (de Louisalaan, Longchamp en Wet) omgevormd tot stedelijke snelwegen.

In 1944 is België verantwoordelijk voor het creëren van de Benelux die, in 1951 de motor zal zijn voor de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Unie die in 1965 haar instellingen huisvest in Brussel. Het NAVO-hoofdkwartier is er ook gevestigd sedert 1966.

De administraties in Brussel hebben in de jaren 1960 de politieke omwentelingen doen stijgen..

Een hoedmakerster  bezet het nr 14 tot 1976. Er was slechts één waterbron in de kelder en ook een stapel steenkool. Op elke verdieping was er een openhaard.

Een eerste vernieuwing ontmandelde de valse plafonds en de wanden opgebouwd in de afgelopen decennia. De terug opgedoken structuur was hersteld.

Van 1982-1998 was er de boekhandel “Le Bateau-Livre” en de voorzetting ervan, de site “Cinérivage” (Françoise De Paepe) was een matrix voor veel cinemaliefhebbers.

In 1975 zijn de uitgaven in nr 57  « La Jeune Parque”  (Jacques Antoine) afgesloten..

Met de dood van André Roche in 1989 beëindigde het theater  « L’île Saint Louis » in nr 5 haar voorstellingen.

In 1992 stopte de boekhandel  “La proue” in nr 6 haar activiteiten.

 

In het nr 14 werden nieuwe renovaties noodzakelijk (voorgevel, schoorsteen en het dak dat dreigde te  kantelen in de straat).

In de volgende jaren, hebben onkiese huurders het huis verwoest verlaten met achterlaten van een lei van meerdere jaren.

3.Opdrachten

Een huis is, zoals elke beschutting, een hulpmiddel. Deze biedt een uitzicht die zich opent op een stad die bezoekers verwelkomt uit de hele wereld. Het is een smeltkroes waar de ideeën worden gekatalyseerd door bijeenkomsten.

Toegang per wagen tot het centrum is niet het gemakkelijkste. Pendelaars verliezen vaak meerdere uren om binnen en buiten de buurt te komen. Parkeren is duur.

 

Een voetpad wordt geleidelijk uitgebreid. Het maakt het mogelijk voor iedereen om te lopen, rond zich te kijken en te praten zonder te worden aangevallen door het misselijkmakend geknetter van verbrandingsmotoren.

De Spoormakersstraat is de huidige limiet.

Rekening houden met de mogelijkheden is een hoop voorbij laten gaan. De verbeelding komt voort uit de noodzaak. Overleven hangt vaak af van het vinden van een idee. Om niets een project voortbrengen, een dienst of voorwerp was het werk van de makers die ons zijn voorgegaan en het blijft de essentie van de ambachtslieden die we zijn. De kunstenaars deelden vooral blikken, impulsen naar dromen en hoop.

Vanuit dit oogpunt leek het ons dienstig om dit huis voor te stellen als een plaats van verwelkoming en vrijheid.

 


4  Le nom

 

De naam Tijl is de voornaam van de legendarische held bedacht door Charles de Coster. Zijn naam Uylenspiegel betekent in het Vlaams  “Uil en spiegel”, die, figuurlijk de σεαυτόν Γνῶθι van de tempel van Delphi oproept.

Zijn verhaal spreekt van de overtreding, van opstand tegen die macht die onvermijdelijk lijkt en die uiteindelijk deze vooropgezette ideeën langs onze wegen zijn, die op onze huid kleven en die, als schermen ons beletten het leven en de schoonheid ervan te beleven.